اولین خانه سالمندان ساری

ماهنامه ارمون:مرکز نگهداری سالمندان ساری، یکی ازمکان هایی که احتمالا گذر بعضی از ما به آن افتاده است، معمولا در روز سالمند بیشتر مهدهای کودک، مدارس، خانواده ها و مسئولان سری به این محل می زنند تا دیداری با این افراد داشته باشند.
و شاید به نوعی، در زمان دیدار با سالمندان است که متوجه حقیقت دوران کهنسالی می شویم و این موضوع ذهن را مشغول می کند که روزی گرد پیری بر چهره ما نیز می نشیند. 

نخستین کسی که در استان به فکرتاسیس مرکزی برای نگهداری سالمندان افتاد، یک  پزشک متخصص مغزو اعصاب است. دکتر مهدی مقدسی که خودش نیز در آستانه دوران سالمندی به سر می برد؛ از نخستین پزشکان متخصص استان مازندران در این رشته است و زمانی که در سال 1357با مدرک تخصص وارد ایران شد، در جریان مشکلات خانواده هایی که سالمندی را در خانه نگهداری می کردند، قرار گرفت و همان وقت جرقه تاسیس مرکزی برای این اقشار در ذهنش زده شد.
به منظورآشنایی با چگونگی تاسیس و نگهداری سالمندان دراین مرکز، گفتگویی با این پزشک ساروی که مثل جوانان پر امید و با انرژی است، انجام داده ایم که می خوانید؛

فعالیت خود را در چه سالی و با چند سالمند، آغاز کردید؟
درسال 1371، با وجود مخالفت های بسیاری که تاسیس این مرکز به دنبال داشت، با همکاری آیت الله نظری و آیت الله طبرسی توانستیم کلنگ آن را به زمین بزنیم.
و با توجه به مشکلات مالی و گرفتاری هایی که برای ساخت این مرکز داشتیم، سرانجام درسال 1378خانه سالمندان ساری افتتاح شد. پس از بازگشایی نیز به تدریج سالمندان به این مرکز آمدند.
در حال حاضر چند سالمند در این مرکز نگهداری می شوند و دارای چه امکاناتی هستند؟
خانه سالمندان ساری در3هزارمتر زیربنا و در وسعت 55هزار متر زمین ساخته شده است.
معماری آن نیز بر اساس نقشه ای از مرکز نگهداری سالمندان که در کانادا وجود داشت، تهیه شد. درابتدا قرار بود این مرکز در5هزار متر زیر بنا ساخته شود ولی به دلیل مشکلات مالی به همین مساحت راضی شدیم. مجوز نگهداری 80سالمند را در این مرکز داریم و هم اکنون 76نفر در اینجا هستند. این مرکز دارای 2قسمت مجزا است؛ در بخشی ازآن که به شکل سوئیت است، افرادی دارای تمکن مالی بهترنگهداری می شوند و از شهریه ای که ازآن ها دریافت می کنیم برای رسیدگی به سالمندان نیازمند استفاده می کنیم.
سالمندان، شهروندان مازندرانی هستند؟
سالمندانی که در این مرکز نگهداری می شوند اغلب مازندرانی هستند ولی از استانهای مختلف تهران، گلستان، کرمان، آذربایجان و...هم سالمند داریم.
این مرکز را خودتان دایر کردید؟
بله، با هزینه شخصی خودم این مرکز را ساختم.
هزینه نگهداری این مرکز را چگونه تامین می کنید؟
هزینه این مرکز معجزه وارتامین می شود؛ درابتدای فعالیت ما، قرار بر این بود که سازمان بهزیستی در قبال هر سالمند مبلغی بپردازد ولی این مقدار بسیار ناچیز است، به طوری که برای چند سالمند که مطمئن باشند کسی را ندارند، نزدیک به 300هزارتومان به ما می دهند. از سویی مجوز دریافت هزینه نگهداری سالمند از خانواده های آنان راهم به ما داده اند.
کمکی از جانب خیرین دریافت می کنید؟
تا چند سال پیش که مجوز دریافت کمک از افراد خیر را نداشتیم و با توجه به اینکه این مرکزخصوصی است و هیات امنایی اداره نمی شود، مردم چندان راغب نیستند که به اینجا کمک کنند. به نظرم؛ هنوز دراستان مازندران مساعدت به چنین مراکزی جا نیفتاده است و به نوعی مردم بیشتر دوست دارند در اموری مانند: مدرسه و مسجدسازی مشارکت کنند.
 در سالهای اخیر روند مراجعه به مرکز چگونه بود؟ افزایش داشته است؟
خب، تقریبا فرهنگ استفاده ازخانه سالمندان درمیان مردم رواج یافته است و درسال های اخیر مردم بیشتر به این مرکز مراجعه می کنند.
 هزینه متوسط نگهداری از سالمندان در مراکز خصوصی چقدر است؟
هزینه نگهداری سالمند درمراکز خصوصی به محل، منطقه و امکانات مرکز بستگی دارد، ولی خب براساس برآورد دولتی بالای 800هزارتومان است.
البته درکشورهای خارجی، شاید تا 8میلیون تومان هم برای یک سالمند هزینه کنند چون آنها توجه ویژه ای به اقشارآسیب پذیری، مانند سالمندان دارند.
 اطلاع دارید که چند مرکز نگهداری سالمندان در مازندران وجود دارد؟ چه تعداد خصوصی است؟
در سطح استان م مرکزساری پیشگام بوده است و پس ازآن در گرگان(زمانی که جزو مازندران بود) چند مرکز نگهداری از سالمندان تاسیس شد.
هم اکنون مراکز دیگری مانند ساری، در بابل نیز تاسیس شده است و سرخ رود هم یک مرکز دولتی وجود دارد، در رامسر و... نیز مراکز هیات امنایی وجود دارد.
 گردش مالی سالانه هر آسایشگاه سالمندان چقدر است؟
در مرکز ساری تقریبا سالی 400میلیون تومان هزینه می شود که به همراه 150میلیون تومان استهلاک ساختمان، بدون اغراق شاید تا 500میلیون تومان هم هزینه شود.
با توجه به حمایت بهزیستی و مبالغی که از خانواده های سالمندان می گیریم- تصورنمی کنم تا 300میلیون از آنها دریافت کنیم- مابقی هزینه ها را به صورت معجزه وار تامین می کنیم.
با توجه به روند رو به پیر شدن جمعیت کشور و استان، هنوز فرهنگ زندگی در این مراکز و پذیرش آن تغییر نکرده است، نظرتان در این باره چیست؟
به نظرم، هم اکنون نسبت به سالهای گذشته به نوعی مردم زندگی در چنین مراکزی را پذیرفته اند، چون با توجه به وضعیت اقتصادی خانواده های امروزی که با اشتغال یک مرد به تنهایی زندگی نمی چرخد و زنان هم باید پا به پای آنها کار می کنند، خانواده ها برای نگهداری سالمندان کمتر فرصت دارند و همین موضوع در رواج استفاده از چنین مراکزی تاثیر داشته است.
 فعال‌سازی سالمندان به تدریج زمینه‌های لازم برای زندگی در مراکز نگهداری سالمندان را فراهم می‌کند، شما در این مرکز که مدیریت آنرا به عهده دارید در این باره چه اقدامی می کنید؟
هدف اصلی و گام نخست برای احداث آسایشگاه، استفاده از ظرفیت سالمندان و فعال سازی آنان است و هم اکنون درکشورهای پیشرفته چنین برنامه هایی اجرا می شود. ولی متاسفانه چون مرکز نگهداری سالمندان ساری، نخستین مکان در نوع خود بود، در شرایطی قرار گرفتیم که سازمان بهزیستی تنها سالمندان بیمار و از کارافتاده را به ما می سپارد.
با توجه به این روند، بسیاری از برنامه هایی که برای فعال سازی سالمندان و انجام سفرهای زیارتی و سیاحتی و اقدامات دیگر در ذهن داشتم، قابلیت اجرایی پیدا نکرد. 
 چند نفر شما را در این مرکز یاری می کنند؟ در واقع چند همکار دارید.
30نفر پرسنل در این مرکز داریم و همه بیمه شده اند و تمام ضوابط قانونی درباره آنها اعمال شده است.
 ما همواره در بخش های مختلف جامعه با فقدان و کمبود اطلاع رسانی مواجه هستیم و عدم اطلاعات کافی درباره نحوه برخورد و نگهداری سالمندان یکی از این موارد است، شما در این خصوص چه پیشنهادی دارید؟
درست است، در بیشتر خانواده ها و حتی مراکز نگهداری سالمندان آنطور که باید به سالمندان توجه ندارند، متاسفانه هنوز در کشور ما امکانات مناسب به این قشر داده نمی شود و شیوه نادرست نگهداری از آنها باعث شده تا احتمال سقوط و شکستگی برای 30درصد ازسالمندان وجود داشته باشد. به نظرم؛ ازهم اکنون دولت باید برنامه های خود را در ارتباط با سالمندان طراحی و اجرا کند، چون پیش بینی می شود تا10 الی 15 سال آینده جمعیت این قشر زیاد شود و همین امر هزینه بسیاری بر دوش دولت می اندازد.
 با توجه به افزایش تعداد سالمندان در استان در خصوص افزایش تعداد مراکز نگهداری سالمندان چه برنامه ای باید اجرا شود؟



 شما از تعداد افراد سالمند در استان اطلاعی دارید؟
حدود 7درصدازمردم استان، سالمندهستند.
 مهم ترین مشکلات مراکز نگهدای سالمندان چیست؟
مشکل همیشگی مراکز نگهداری سالمندان از جمله مرکز ساری، کمبود منابع مالی است، اگر بضاعت مالی ما بیشتر بود، احتمالا امکانات بیشتری برای سالمندان در نظر می گرفتیم و خودم، خانواده ام و سالمندان هم راضی تر بودیم.
خاطره ای هست که بخواهید برای ما درباره این مرکز بگویید؟
درابتدای کار که داشتیم کلنگ آسایشگاه سالمندان را می زدیم، یکی از روحانیون به دلیل عدم آگاهی نسبت به ساخت این مرکز، مرا مورد مواخذه قرار داد. ولی خداوند آنقدر بزرگ است؛ هنوز6ماه از آن موضوع نگذشت که ایشان برای نگهداری مادر یکی از طلبه هایش با من تماس گرفت و کمک خواست. دلتان می خواست کهنسالی تان را در چنین مرکزی سپری کنید؟ چرا؟
بله، اگر از کارافتاده شدم ترجیح می دهم در چنین مرکزی نگهداری شوم، چون وجود مرکز نگهداری سالمندان را در خانواده خودم و سایرمردم به خوبی لمس کردم، حتی مادرم را در اواخر عمرش همین جا نگهداری کردم، با وجود اینکه از جانب اطرافیان و اقوام مورد سرزنش قرار گرفتم.
در واقع هر فردی بر اساس موقعیتی که درآن قرار می گیرد، تصمیم خود را عملی می کند شاید من هم در آن شرایط میل باطنی ام این نبود و به نوعی مجبور شدم. 
حرفی هست بخواهید با ما در میان بگذارید؟
از صدا و سیما و صاحبان رسانه می خواهم در به تصویر کشاندن مراکز سالمندان، حب وب غض به خرج ندهند، واقعیت ها را به تصویر بکشند، واقعیت زندگی در یک خانواده را در نظر بگیرند و سپس اظهارنظر کنند که آیا سالمند می تواند در خانه نگهداری شود یا خیر! باورمن این است؛ اگر ثواب حمایت و کمک به مراکز نگهداری سالمندان بیشتراز مسجد یا مدرسه سازی نباشد، کمتر هم نیست. در طول بیست و چند سالی که با یاری خداوند این مرکز را سرپا نگه داشتیم، دعای خیرسالمندان همواره پشتیبان من بود.