گرچه در سال‌های اخیر به مدد توسعه اجتماعی، اقتصادی و پیشرفت نظام سلامت، جامعه به میانگین سنی بالاتر و امید به زندگی بیشتری دست یافته و افزایش امید به زندگی با افزایش درصد جمعیت سالمندی همراه بوده و سالخوردگی جمعیت یک دستاورد مثبت و یکی از افتخارات مسوولان به شمار می‌رود اما برخورد جامعه با سالمندان دور از انصاف است.
در شهرستان کاشمر استان خراسان رضوی که ۱۰ درصد جمعیت آن را سالمندان تشکیل می‌دهند، سالمندان اغلب غمین و افسرده و بدون هیچ برنامه برای دوران فراغت از کار، روزهای خود را سپری می‌کنند.
نداشتن درآمد کافی و ناتوانی از تهیه وسایل و خدمات توانبخشی از قبیل سمعک و عینک، دسترسی ناکافی به خدمات درمانی در حوزه جسمی و روانی و برنامه‌ریزی ناکافی در خصوص گذران اوقات فراغت به نحو مطلوب، از جمله مشکلات این سالمندان است.
پای درد دل سالمندان
محمدحسین خوارزمی که دوران سالمندی خود را سپری می‌کند و اغلب روزها، چند ساعتی روی نیمکت‌های بوستان "بسیج" در شهر کاشمر می‌گذراند به خبرنگار ایرنا گفت: وضعیت آسایشگاه و خدمات آن نسبت به جمعیت سالمندان در این شهر مناسب نیست.
وی افزود: تنها سرای سالمندان موجود در این شهرستان به صورت مشترک با آسایشگاه معلولین ذهنی قرار گرفته است.
این سالمند که دوران بازنشستگی را می‌گذراند ادامه داد: نبود بیمه‌های مراقبتی برای سالمندان و حمایت ناکافی ارگانهای دولتی از سالمندان دردسرساز است.
فاطمه دردانه نیز که ۷۲ سال سن دارد گفت: به رغم افزایش سن، احساس ضعف و پیری نمی‌کنم ولی نگاه جامعه را به خود به عنوان یک فرد سالمند نمی‌پسندم.
وی افزود: جامعه برای تجربه و توان سالمندان ارزشی قائل نیست و همین که دوران بازنشستگی آغاز می‌شود هیچ کس به سراغت نمی‌آید و سالمندان با کوله‌باری از تجربه از یادها می‌روند.
این سالمند ادامه داد: در هر دوره سنی، افراد نیازهای خاصی دارند و باید متولیان با در نظرداشتن ویژگی‌های هر دوره سنی متناسب با آن برای افراد برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری کنند.
افزایش شاخص مراقبت سالمندان در کاشمر
مدتی است برنامه مراقبت از سالمند به صورت یک برنامه با عنوان "بسته مراقبتهای ادغام یافته سالمندان" طراحی گردیده که شامل ارزیابی شرایط جسمانی سالمند، توصیه‌های مناسب و مداخلات آموزشی مرتبط از نظر فشار خون، اختلالات تغذیه، اختلالات چربی خون، دیابت، سقوط و عدم تعادل، افسردگی، تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان پستان و تشخیص زودهنگام و غربالگری سرطان روده بزرگ است.
در ارائه این مراقبت‌ها چنانچه برای سالمند ابتلا به یک یا چند بیماری توسط پزشک تشخیص داده شود وی در چرخه مراقبتهای ویژه یا ارجاع تخصصی و سپس پیگیری قرار می‌گیرد و اگر سالمند مبتلا به بیماری یا اختلال نباشد، در چرخه مراقبتهای دوره‌ای قرار می‌گیرد.
رییس مرکز بهداشت کاشمر در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: شاخص مراقبت سالمندان در این شهرستان از ۵۶.۲۵ درصد در سال ۹۶ به ۶۳.۵ درصد در پایان سال ۹۸ رسیده است.
مجتبی قائمی افزود: بر اساس سرشماری ابتدای سال ۹۹ شهرستان کاشمر ۱۸ هزار و ۴۷۵ نفر سالمند دارد که ۱۰.۴۱ درصد جمعیت شهرستان را تشکیل می‌دهد.
وی ادامه داد: مراقبت دوره‌ای سالمندان در کنار آموزش شیوه زندگی سالم می‌تواند با کاهش بار بیماری و افزایش امید به زندگی توام با سلامت، به سالمندی سالم و فعال منجر شود.
رییس مرکز بهداشت کاشمر با بیان اینکه ۶۵.۶ درصد سالمندان این شهرستان توسط پزشکان مراکز معاینه شده و ۷۱.۱ درصد آنان آزمایشات لازم را انجام داده‌اند گفت: همچنین ۲۳.۴ درصد از سالمندان، "بهبود شیوه زندگی در سالمندی" را آموزش دیده‌اند.
لزوم اجرای برنامه‌های حمایتی برای سالمندان
با توجه به پیش رو بودن روز جهانی سالمند (اول اکتبر و دهم مهر ماه ) و شیوع کرونا، فرصت مغتنمی است که در راستای حفظ و ارتقای سلامت و منزلت سالمندان، ایجاد شرایط لازم برای خودمراقبتی و دسترسی آسان آنان به انواع خدمات و حمایتهای لازم، ارتقای مهارتها و توانمندی‌ها، مشارکت اجتماعی و آموزش شیوه زندگی سالم برای رسیدن به سالمندی پویا فعالیت نماییم.
مسوول واحد سلامت خانواده مرکز بهداشت کاشمر نیز با بیان اینکه سالمندی دوره‌ای از زندگی است که نیازهای خاص خود را دارد گفت: نیازهای اقتصادی - رفاهی، نیازهای اجتماعی – فرهنگی و نیازهای بهداشتی درمانی و توانبخشی در زمره این نیازها هستند.
ماندانا ملکی‌زاده افزود: برای حل مشکلات سالمندان باید به شرایط جغرافیای انسانی، اقتصادی و فرهنگی توجه نماییم و در راستای پاسخگویی به نیازهای واقعی این قشر تلاش کنیم.
وی ادامه داد: حفظ و ارتقای رفاه مادی، اجتماعی، جسمی، روانی و معنوی سالمندان به منظور حفظ استقلال و کرامت انسانی و افزایش کیفیت زندگی آنان در ابعاد مختلف، ضروری است.
مسوول واحد سلامت خانواده مرکز بهداشت کاشمر گفت: برای حضور سالمندان در اجتماع پیش از هر چیر نیازمند تغییر نگرش جامعه به سالمندی هستیم علاوه براین باید به فکر تامین نیازهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این قشر باشیم و اجرای برنامه های حمایتی را در اولویت قرار دهیم.
وی با اشاره به شعار روز جهانی سالمند با عنوان "کرونا، فرصتی برای تغییر نگاه به سالمندان" بر اطلاع‌رسانی مناسب و لزوم ارائه آموزش مهارتهای زندگی به سالمندان تاکید کرد و افزود: سالمندان سرمایه جامعه محسوب می‌شوند و باید با حمایتهای اجتماعی، رفاهی و اقتصادی و مراقبت از سلامت جسمی و روانی و آموزش و توانمندسازی آنان پاسخگوی نیازهای آنها باشیم.
