بیماران روانی مزمن

بیماران روانی؛ مشکلات و نیازها

اراک - ایرنا - دست اندرکاران بهداشت و درمان معتقدند که آمار افراد دارای مشکلات روحی - روانی در دهه های اخیر رشد قابل توجهی پیدا کرده بطوری که برخی آمارها از وجود 12 میلیون بیمار روانی در کشور حکایت می کند.

آمار بیماران روحی و روانی گرچه به گفته متخصصان این حوزه بیش از کشورهای دیگر نیست اما خدمات قابل ارایه به آنان از حد متوسط و استاندارد بین المللی خیلی کمتر است.
براساس مندرجات برنامه جامع ارتقای سلامت روان کشور (1390- 1394) مبتنی بر نقشه تحول سلامت جمهوری اسلامی ایران و طبق آخرین مستندات و شواهد موجود ، شیوع اختلالات روانی حدود 20 درصد جمعیت را شامل می شود که به طور تقریب 14 درصد بیماری های کشور است.
در اجرای برنامه پنجساله توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشور و در راستای سند چشم انداز 20 ساله ، بر رویکرد 'انسان سالم' و 'سلامت همه جانبه' و همچنین ارتقاء شاخص های بهداشت روان به ویژه در دانش آموزان و نیز مبارزه همه جانبه با موادمخدر و روانگردان و اهتمام به اجرای سیاست های کلی مبارزه با مواد مخدر در دهه پیش رو که پیشرفت و عدالت نامگذاری شده ، تاکید شده است.

  
با توجه به گستره عوامل تاثیرگذار بر سلامت روان این نکته آشکار می شود که مسوولیت تامین سلامت روان جامعه فراتر از یک سامانه تخصصی تحت عنوان وزارت بهداشت و یا دانشگاه های زیرمجموعه آن است و این مهم به هماهنگی و همکاری بین بخشی نیاز دارد.
به اعتقاد کارشناسان سلامت و روان ، با تصویب نقشه تحول نظام سلامت کشور که در آن ارتقای سلامت روان به عنوان یکی از بخش های کلیدی این نقشه هدف گذاری شده است ، انتظار می رود با استقرار برنامه جامع ارتقای سلامت روان ، زبان مشترکی برای مدیریت سلامت ایجاد شود.
آنان می گویند: با اجرای این برنامه یک سند علمی بالادستی برای ارتقای سلامت روان کشور فراهم آمده و ضمن بکارگیری آخرین دستاوردهای مداخلات سلامت روان در تجربیات بین المللی در زمینه پیشگیری از بیماری های روانی و دست یابی به اهداف سلامت روان در برنامه توسعه پنجم کشور نیز تسهیل خواهد شد.
این کارشناسان اضافه کردند: بهبود وضعیت فعلی خدمات ، ارتقای سواد سلامت روان گروه های مختلف جامعه و سرمایه گذاری در کاهش عوامل خطر می بایست به عنوان راهبردها و محورهای عملیاتی وزارت بهداشت قرار گیرد.
*** سلامت روان یک مقوله عمده و غیرقابل انکار در اسناد بالادستی است
مدیر کل دفتر سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی با یادآوری وجود اسناد بالادستی کشور در طی چند سال اخیر گفته است: سیاست های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری در سال گذشته یکی از مهمترین اسناد بالادستی در سال های اخیر بوده که در آن به سلامت روان به عنوان یک مقوله عمده و غیرقابل انکار توجه شده است.
دکتر احمد حاجبی افزوده است: ارتقاء سلامت روان جامعه با ترویج سبک زندگی اسلامی ایرانی و تحکیم بنیان خانواده و رفع موانع تنش آفرین در زندگی فردی و ارتقاء شاخص ها در بند سه این سیاست ها گنجانده شده است.
وی با تاکید بر افزایش بار بیماری های روانی در دو دهه گذشته گفته است: نظام سلامت کشور باید نگاه ویژه ای به مشکلات روانی و اجتماعی داشته باشد.
وی بیان کرده است: براساس آمار 6.23 درصد از جمعیت کشور به نوعی به اختلالات روانی مبتلا هستند ؛ و در واقع حدود 5.12 میلیون نفر از افراد 20 تا 50 سال جامعه به نوعی مبتلا به اختلالات روانپزشکی اند که تنها 4.2 میلیون نفر آنان موفق به دریافت درمان شده اند.
به اعتقاد حاجبی ، مشکلات ناشی از مصرف مواد مخدر چهارمین عامل بیماری ها در هر دو جنس در تمام سنین و نیز دومین عامل بار بیماری در مردان جوان بعد از سوانح و تصادفات است.
وی گفت: شناسایی ، درمان ومراقبت از اختلالات روانپزشکی ، آموزش مهارت های فرزندپروری و مهارت های زندگی ، پیشگیری از خودکشی ، حمایت های روانی و اجتماعی در بلایا و حوادث غیرمترقبه و خدمات سلامت روان جامعه نگر از مهمترین برنامه های حوزه سلامت روانی ، اجتماعی و اعتیاد کشور است.

*** با وجود 10 میلیون بیمارروانی در کشور تنها 10 هزار تخت وجود دارد
رییس انجمن روانپزشکان ایران نیز گفته است: با اینکه بیش از 10 میلیون بیمار روانی در کشور وجود دارد ، اما تعداد تخت های بستری این طیف از بیماران از 10 هزار تخت فراتر نمی رود.
سیداحمد جلیلی افزود: براساس آمار منتشره از منابع رسمی ؛ در حالی که شمار بیماران روانی کشور نسبت به 20 سال گذشته رشد محسوسی نشان نمی دهد، اما شیوع آن هم اکنون 23.6 درصد است و این رقم در زنان 26.5 درصد و در مردان 20.8 درصد است.
به اعتقاد این روانپزشک ، بیماری های روانی از قبیل افسردگی ، اسکیزوفرنیا ، اختلالات شخصیت ، اختلالات اضطرابی ، صرع ، سوء مصرف دارو و استعمال مواد مخدر از جمله اختلالات روحی و روانی است که در سنین فعالیت کاری و اجتماعی افراد ، آنان را تهدید کرده و عوارض ناشی از این بیماری ها هزینه هایی هنگفت به کشور تحمیل کرده و آسیب های جبران ناپذیری به بار می آورد.
وی اظهار داشته است: به خاطرکمبود تخت های بیمارستانی در بخش های روانی ، بسیاری از بیماران مدت ها در نوبت انتظار بسر می برند، زیرا اغلب این بیماران در پروسه زمانی طولانی مدت نیازمند بستری و مراقبت هستند و مسوولان ذیربط باید دراین خصوص به فوریت چاره اندیشی کنند.
به گفته جلیلی، مشکلات بیمه ای ، معیشت و اقتصادی از مسایل مبتلابه اغلب بیماران روانی است که آنان را از درمان منصرف می کند و براثر وارد آمدن این فشارها و همچنین ناتوانی در انجام مسوولیت های کاری و خانوادگی ، احوالات روحی و روانی این افراد هر روز وخیم تر می شود.
رییس انجمن روانپزشکان ایران با بیان اینکه بسیاری از مردم از بیماری خود اطلاعی ندارند، گفت: موضوع بیماران روانی در جامعه و حتی مسوولان حساسیت ایجاد می کند واغلب افراد جامعه تصوری نادرست دارند و بیماری روانی را موضوعی خطرناک می دانند، درحالی که در قالب طیف وسیعی از بیماری ها نظیر اضطراب ، افسردگی، بداخلاقی ، استرس و دردهای جسمی، نمایان می شود.
وی با تاکید بر اینکه به طور متوسط 35 درصد از افراد جامعه دچار بیماری روانی هستند، گفته است: البته این آمار در کشورهای مختلف بسته به زمان های مختلف و به تبع بروز مسایلی از قبیل بحران اقتصادی ، تهدیدهای خارجی ، وقوع جنگ ، تحولات اجتماعی و تبعات آن ، افزایش می یابد.

*** وضعیت بیماران اعصاب و روان در استان مرکزی
به گفته معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان مرکزی ، دو هزارو 330 نفر از مددجویان زیرپوشش بهزیستی این استان را بیماران اعصاب و روان مزمن شامل می شوند که به یک هزارو 197 نفر آنان بطور مستمر کمک هزینه دارو و درمان پرداخت می شود.
غلامرضا ونایی افزود: این معاونت به صورت تخصصی بیش از 150 وظیفه سازمانی دارد که 67 درصد آن معادل 102 فعالیت مربوط به حوزه توانبخشی است، همچنین دفاتر امور توانبخشی روزانه و توانپزشکی ، امور توانبخشی مراقبتی و توانمندسازی معلولان از زیرمجموعه های حوزه توانبخشی می باشند.
وی بیان کرد: 826 نفر از بیماران اعصاب و روان مزمن زیرپوشش این سازمان ، ساکنین کلانشهر اراک هستند که 390 نفر آنان کمک هزینه دارو و درمان می گیرند.
وی گفت: در صورت مراجعه به موقع بیماران اعصاب و روان به پزشک متخصص و مصرف داروهای تجویز شده، بیماری آنان قابل کنترل است.
وی ، بیماری اسکیزوفرنی یا جنون جوانی را سردسته بیماری های اعصاب و روان خواند و افزود: رسانه ها می توانند با اطلاع رسانی مناسب به خانواده ها درباره ارجاع کسانی که علایم خاصی دارند به پزشکان متخصص ، از وخامت حال این گونه بیماران جلوگیری کنند.
ونایی گفت: بیماران اعصاب و روان پس از کنترل بیماری و بهبود نسبی ، دوباره به آغوش خانواده و محل کار و اشتغال خود بازمی گردند زیرا با نگهداری دایمی آنان دراین مراکز نمی توان انتظار بهبودی را داشت.
به گفته معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان مرکزی ، هم اکنون دو مرکز خیریه نگهداری بیماران اعصاب و روان ، هر کدام با ظرفیت 80 زن و مرد بطور مجزا ، در کلانشهر اراک فعال است.
ونایی افزود: علاوه برمراکزنگهداری بیماران اعصاب و روان مزمن در اراک ، دو مرکز ویزیت در منزل بیماران اعصاب و روان شامل مراکز ویزیت ساوه و اراک هر کدام با ظرفیت 80 نفر به این طیف از بیماران خدمات لازم را ارایه می دهند.
وی بیان کرد: افراد با بنیه ضعیف مالی پس از تشخیص 'کمیسیون پزشکی بیماران اعصاب و روان' به این مراکز معرفی شده و کلیه خدمات توانبخشی و پزشکی در منزل به آنان ارایه می شود.
وی اظهارکرد: دو مرکز توانبخشی روزانه بیماران اعصاب و روان در اراک نیز هرکدام با ظرفیت 50 نفر برای زنان و مردان به طور جداگانه ، خدمات توانبخشی ، پزشکی ، مددکاری و اجتماعی به این طیف از بیماران ارایه می دهند.
ونایی گفت: بیماران اعصاب و روان با حضور در مراکز روزانه ، هر روز از ساعت 8 تا 13 طبق دستورالعمل ها؛ آموزش فنی حرفه ای ، توانبخشی ، گروه درمانی ، روانشناسی ، کاردرمانی و غیره را دریافت می کنند.
وی افزود: سیاست سازمان بهزیستی در قبال همه معلولان به خصوص اعصاب و روان ، نگهداری معلول در کنار خانواده است و خیلی به دنبال نگهداری در مراکز شبانه روزی نیست.
وی گفت: بیماران روانی حاد پیشتر در بیمارستان هاشمی سنجانی سنجان و هم اکنون در بیمارستان امیرکبیر اراک به صورت بستری مورد مراقبت و درمان علمی توسط روانپزشکان قرار می گیرند.
وی اظهار کرد: بهزیستی به بیماران اعصاب و روان مزمن کمک هزینه های دارو و درمان ، دانشجویی ، مسکن و اشتغال در قالب وام های اشتغال کارفرما و خویش فرما می پردازد و معافیت یکی از فرزندان خانواده هایی که یکی از اعضای خانواده (پدر یا مادر) بیمار باشد از جمله خدمات متنوعی است که به همه معلولان و به خصوص بیماران اعصاب و روان تعلق می گیرد.

*** مراکزا شبانه روزی
مدیرعامل مرکز خیریه جامع توانبخشی شبانه روزی اراک گفت: بیماران با دو سال سابقه بیماری روانی و بستری درمراکزروانپزشکی ، برای نگهداری به مراکزشبانه روزی معرفی می شوند.
محسن ابدال افزود: راساس دستورالعمل سازمان بهزیستی ؛ افرادی که حداقل دو سال سابقه بیماری روانی ، مراجعه و بستری در مراکز روانپزشکی داشته باشند، می توانند برای نگهداری به مراکز خیریه شبانه روزی معرفی شوند.
وی اضافه کرد:بیماران روانی مزمن بخاطرمشکلاتی که در جامعه بروز می دهند یا به واسطه دستورمقام قضایی و یا با مراجعه حضوری به اداره کل بهزیستی استان مرکزی و سپس تایید در کمیسیون ساماندهی بیماران روانی مستقر در این اداره کل ، در مراکز نگهداری اراک تشکیل پرونده داده و پذیرش می شوند.
وی بیان کرد: فکرتشکیل این مرکزدرسال 1365 در مخیله تعدادی از خیران اراکی جرقه زده شد و با اهدای قطعه زمینی به وسعت 10 هزارمترمربع از سوی یکی از خیران، عملیات ساختمانی آن در سال 1375 آغاز و در سال 1379 بهره برداری شد و در سال 1381 به عنوان موسسه خیریه معلولان اراک به ثبت رسید.
وی اظهارکرد: در سال 1379 نیز با اهدای قطعه زمین دیگری به وسعت 10 هزارمترمربع در جوار همین مکان توسط یکی دیگر از خیران اراکی ، طرح توسعه این مرکزانجام شد و درهمین سال با پذیرش 30 معلول ذهنی ، فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
ابدال گفت: در سال 1386 نگهداری از سالمندان و بیماران روانی مرد و در سال 1387 بیماران روانی زن به این مجموعه اضافه شد و امروز علاوه بر این طیف، معلولان ذهنی زیر 14 و بالای 14 سال نیز نگهداری می شوند.
وی، فعالیت کارگاه های فنی حرفه ای و بخش های کاردرمانی ، فیزیوتراپی ، اورژانس ، دندانپزشکی و توانبخشی ، ادر این مراکز را یادآور شد و فزود: 300 مددجو در این مرکز نگهداری می شوند.
وی بیان کرد: بیماران روانی مزمن زن و مرد این مرکز نگهداری در سنین بالای 18 تا زیر 60 سال هستند و کارهای دارودرمانی، گروه درمانی، خانواده درمانی، کاردرمانی و فیزیوتراپی برای بیماران انجام می شود.
ابدال توضیح داد: بیماران روانی مزمن براثر سوء مصرف موادمخدر، مسایل خلقی، رفتاری، اجتماعی و یا به خاطر اختلالات ژنتیکی به این عارضه مبتلا شده اند.
وی افزود: زمان اقامت و پذیرش اولیه بیماران روانی مزمن در این مرکز برای مدت شش ماه است ولی بعضی از بیماران تا دو سال و بیشتر هم اقامت داشته اند.

*** مشاهدات خبرنگار ایرنا و گفت و گو با تعدادی از بیماران روانی مزمن در مرکز نگهداری اراک
خبرنگار ایرنا به هنگام ورود به مرکز شبانه روزی نگهداری بیماران روانی مزمن در اراک مشاهده کرد که شماری از بیماران روانی با پوشش های یک شکل آبی رنگ شامل پیژامه و پیراهن ، برای تدخین درمانی (کشیدن سیگار) صف بسته بودند تا سهمیه سیگارهای خود را بگیرند.
به گفته مدیرعامل مرکز خیریه جامع توانبخشی شبانه روزی اراک ، برای هر کدام از بیماران مذکور روزانه شش نخ سیگار در نظر گرفته شده تا به صورت کنترل شده، استعمال کنند.
یکایک بیماران روانی با دیدن خبرنگارایرنا و حتی آنانی که تازه دست و صورت خود را شسته بودند با دست های مرطوب با خبرنگار ایرنا دست دادند و احوالپرسی کردند.
دقایقی بعد ؛ آن عده از بیماران روانی که در دو سالن مجموعا 80 نفری مشغول خوردن چایی ، کشیدن سیگار ، تماشای تلویزیون و در حال استراحت بودند نیز به صورت تک نفری و یا گروهی آمدند و با خبرنگار دست دادند..
در گپ و گفت با تعدادی ازاین بیماران ، آنان با برخی وظایف سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران و فعالیت آن آشنایی داشتند و اخبار و رویدادهای ایران و جهان و به خصوص خبرهای مربوط به مذاکرات هسته ای را بطور مستمر از تلویزیون دنبال می کردند.
در این مرکز نگهداری شبانه روزی ، بیماران روانی مزمن در دو سالن تو در تو که هر کدام دارای 40 تخت است ، نگهداری می شوند. روی دیوار این سالن ها ، تعدادی تابلوی تزیینی از مناظر طبیعی قرار گرفته و جنس شیشه پنجره ها از نوعی طلق مقاوم است.
مسوول این مرکز نگهداری می گوید: به بیماران روانی ، داروهای گرانقیمت خورانده می شود تا دچار تنش های عصبی نشوند.
به اعتقاد ابدال ، در صورتی که بیماران روانی دچار تنش شوند، آثار زیان بار و خسارت های ناشی از آن ، از مجموع رقم پرداختی داروهای سالانه آنان به مراتب بیشتر خواهد شد.
این بیماران عصرها در فضای باز قدم می زنند ، بازی و ورزش های توپی می کنند، به کاردرمانی و ورزش می پردازند و صبح ها عمدتا مشغول استحمام هستند و کارهای درمانی ، روان درمانی و دارودرمانی بر روی آنها انجام می شود.
یکی از بیماران روانی مرکز نگهداری اراک که از سلامت بیشتری نسبت به بقیه برخوردار است ، به عنوان بخشی از برنامه های 'کاردرمانی' ؛ مشغول توزیع اجناس مربوط به بخش های مختلف از قبیل جارو، خاک انداز و مواد شوینده است.
او ، این اجناس را از انبار تحویل می گرفت و در اختیار بخش های سالمندان ، بیماران روانی مزمن مرد و زن و معلولان ذهنی زیر 14 و بالای 14 سال قرار می داد.
ابدال ، این شخص را دانشجوی پزشکی شاغل به تحصیل در فرانسه معرفی کرد و گفت: او پس از مدتی حین گذراندن تحصیل دچار مشکلات روانی حاد و سپس مزمن می شود، از همین رو؛ همسر فرانسوی اش طلاق می گیرد و با دو فرزند خود در فرانسه می ماند اما خانواده متمول این شخص ، او را به ایران آورده و در اراک محل سکونتشان بستری و سپس برای نگهداری تحویل این مرکز می دهند.
یکی دیگر از بیماران روانی در گپ و گفت با خبرنگار ایرنا ادعا می کرد: چهار ، پنج اختراع داشته که از سوی سازمان پژوهش های علمی صنعتی به نام او ثبت شده است.
ابدال ، با تایید ادعاهای فرد مذکور گفت: این بیمار از نخبگان کشور بوده ، اما پس از مدتی دچار اختلالات روحی روانی شده ، از همین رو همسرش دادخواست طلاق داده و طلاق می گیرد. شدت علاقه به همسر، به روح لطیف و حساس این فرد فشار زیادی وارد آورد تا حدی که او را به مرز جنون رساند.
شماری از بیماران روانی مزمن مرکز نگهداری شبانه روزی در اراک ، به سبب ابتلا به عوارض ناشی از سوء مصرف مواد مخدر صنعتی و آسیب های وارده به مغز ، دارای بیماری اعصاب و روان هستند و گاهی در حالت خلسه و هپروت فرو می روند و یا در عوالم و توهمات عجیب وغریب سیر می کنند.

*** بیشتر موارد اقدام به خودکشی در استان مرکزی مربوط به زنان متاهل تازه ازدواج کرده است
کارشناس مسوول سلامت روان مرکز بهداشت استان مرکزی گفت: بیشترموارد اقدام به خودکشی دراین استان مربوط به زنان متاهلی است که بین یک تا پنج سال از زمان ازدواجشان گذشته است.
زهرا مقدم افزود: این پدیده برعکس شاخص های جهانی و آمار سایر کشورها است که در آنها افراد مجرد اقدام به خودکشی می کنند.
وی ، پیشگیری ، بیماریابی و پیگیری اختلالات روانی را از مهمترین برنامه های معاونت بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی اراک دانست و گفت: از همین رهگذر؛ صد در صد جمعیت روستایی 10 شهرستان استان مرکزی به جز شهرستان های ساوه و زرندیه که از دانشگاه علوم پزشکی اراک مستقل شده اند و 9.7 درصد جمعیت شهری (روستاهایی که اخیرا به شهر تبدیل شده اند) و در مجموع افزون بر 370 هزار نفر از جمعیت استان زیرپوشش خدماتی 10 مرکز بهداشتی و 331 خانه بهداشت روستایی قرار دارند.
مقدم توضیح داد: بیماریابی شامل اختلالات شدید روانی ، خفیف ، صرع ، عقب ماندگی و سایر ، طبق برنامه های سرشماری سالانه با عنوان 'بیماریابی اختلالات روانی' در قالب فرم هایی حاوی 10 سوال ، توسط بهورزان خانه های روستایی با مراجعه به منازل روستاییان تکمیل و بیماران مشخص می شوند.
وی افزود: بیماران دارای علایم مذکور به مراکز بهداشتی شهرستان های تابعه معرفی و در فرم های پزشکان عمومی کلیه علایم ، تاریخچه و نوع بیماری روانی ذکر شده و در یکی از آیتم های مربوط به بیماریابی ؛ دسته بندی می شوند.
به گفته کارشناس مسوول سلامت روان مرکز بهداشت استان مرکزی ، بیماران شدید روانی مثل سایکوز (اختلال در تفکر و ادراک) ، اختلال دو قطبی (گاهی پر انرژی و خوشحال و گاهی افسرده و ناامید است) ، اختلال اضطرابی ، اختلالات دوران کودکی ، اعتیاد ، اختلالات جنسی و اختلالات شخصیتی پس از تشخیص گذاری در نخستین جلسه، از سوی پزشک متخصص ویزیت شده و بعد از دریافت داروهای لازم به بهورز ارجاع می شود.
مقدم توضیح داد: برنامه های این مرکز عمدتا در ارتباط با پیشگیری است و کارشناسان بهداشت روان شهرستان ها پس از فراگیری آموزش مهارت های 10 گانه زندگی شامل شیوه فرزندپروری صحیح ، پیشگیری از اعتیاد، حمایت های روانی اجتماعی در بلایا ، پیشگیری از خودکشی و نظیر آن ، این مطالب را به بهورزان ارایه کرده و آنان نیز به مردم و گروه های هدف آموزش می دهند.
وی هدف از ارایه این آموزش ها را ارتقای سلامت روان و بهبود کیفیت زندگی افراد در گروه های هدف شامل کودک ، نوجوان ، والدین و بزرگسالان عنوان کرد و گفت: پیشگیری، پیگیری ، مشاوره و ثبت آمار موارد اقدام به خودکشی ها از دیگر برنامه های مهم این مرکز است که توسط روانشناس انجام می شود.
کارشناس مسوول سلامت روان مرکز بهداشت استان مرکزی می گوید: 90 درصد از موارد اقدام به خودکشی به بیمارستان مراجعه می کنند و در این مراکز درمانی ، پس از ثبت موضوع خودکش ، آمار آن در قالب فرم های مربوطه به کارشناس شهرستان ارایه و سپس در اختیار کارشناس مسوول سلامت روان مرکز استان گذاشته می شود.
مقدم بیان کرد: در عین حالی که زنان با مسمومیت های دارویی ، دارزدن و خودسوزی و مردان به وسیله دارزدن و پرت کردن از ارتفاع اقدام به خودکشی می کنند؛ اما در خودکشی های موفق آمار مردان بیشتر از زنان است.
وی اظهار کرد: اکثر افرادی که در استان مرکزی اقدام به خودکشی می کنند سابقه افسردگی دارند ولی به خاطر درمان نشدن و افسردگی شدید، نسبت به خود و اطرافیان ناامید شده و دست به خودکشی می زنند که حدود سه درصد از این موارد منجر به فوت می شود.
وی ادامه داد: علاوه بر مسایل فردی و خانوادگی، مشکلات اجتماعی، اقتصاد، درآمد، کار و امنیت اجتماعی در بروز و شدت اختلالات روانی تاثیرگذار است.
کارشناس مسوول سلامت روان مرکز بهداشت استان مرکزی گفت: آموزش مهارت های زندگی در پیش دبستانی وهمزمان با آن فرزندپروری به والدین (پیشگیری سطح اول) ، بیشترین اثربخشی در ارتقای سلامت و پیشگیری از آسیب ها را ایجاد می کند.
مقدم افزود: هنگامی که به کودکان درباره خودآگاهی، کنترل هیجانات، جرات مندی، حل مساله، ارتباط موثر، کنترل خشم، تفکر نقاد، مقابله با خلق منفی، مدیریت زمان و کنترل استرس آموزش داده شود وهمزمان با آن به والدین نیز آموزش مهارت فرزندپروری شامل صمیمیت (ارتباط صمیمی)، نحوه قانونگذاری، دستوردادن، نظارت و کنترل ارایه شود بیشترین اثربخشی صورت می گیرد و در مورد این دسته از کودکان به هنگام بزرگسالی، تمامی آسیب های اجتماعی به شدت پایین می آید.
*** شش تخت اورژانس و 24 تخت بستری برای بیماران روانی در بیمارستان امیرکبیر اراک وجود دارد
به گفته رییس بیمارستان امیرکبیر اراک ، شش تخت اورژانس روانپزشکی شامل سه تخت برای زنان و سه تخت برای مردان و در بخش بستری 24 تخت شامل 12 تخت برای مردان و 12 تخت برای زنان درحوزه فیزیکی این بیمارستان وجود دارد.
دکترعلی ارجمند می گوید: این در شرایطی است که طبق مصوبه وزارت بهداشت ، شمار تخت های بیمارستانی برای بیماران روانی باید 21 تخت برای مردان و 20 تخت برای زنان باشد.
وی بیان کرد: بیمارستان امیرکبیر از سال ها قبل دارای بخش روانپزشکی بوده ، چندی قبل بخش مذکور به مرکز شهید هاشمی سنجانی در شهرک نبئی در جوار سنجان انتقال یافت، اما پس از چند سال فعالیت مجددا از سال 1392 به بیمارستان امیرکبیر اراک بازگشت.
وی با ابراز تاسف از کمبود فضای فیزیکی و تعداد تخت های اورژانس و بستری این مرکز درمانی ، وسعت فضای دو بخش بستری و اورژانس روانپزشکی بیمارستان امیرکبیر اراک را 600 مترمربع ذکرکرد و گفت: ضریب اشغال تخت با توجه به بستری، برای مردان 102 درصد و برای زنان 82 درصد است.
ارجمند افزود: در بخش روانپزشکی و درمانگاه اعصاب و روان بیمارستان امیرکبیر حوزه های روانشناسی بالینی ، روانپزشک و واحد شوک درمانی (ECT) فعالیت دارند.
رییس بیمارستان امیرکبیراراک می گوید: هر ماهه 150 نفر و سالانه یک هزار و 800 مراجعه کننده به بخش روانپزشکی این مرکز ، کارهای درمانی خود را پیگیری می کنند.
ارجمند ، متوسط اقامت بیماران بخش بستری روانپزشکی بیمارستان امیرکبیر اراک را حدود 14 تا 15 روز اعلام و ضریب پرسنل به تخت را 6/0 درصد عنوان کرد.
وی گفت: درحالی که تعداد تخت های روانپزشکی هر استان طبق استانداردهای اعلامی وزارت بهداشت بطور متوسط حدود هفت درصد کل تخت های بستری یک استان در نظرگرفته شده اما این آمار در استان مرکزی اعم از بستری و اورژانس 30 تخت یعنی معادل یک سوم این رقم است.
وی بیان کرد: به سبب نزدیکی و مجاورت برخی شهرهای استان های همدان ، لرستان و اصفهان ، بیماران روانی این استان ها نیز در بیمارستان امیر کبیر اراک پذیرش می شوند.
وی اظهارکرد: شش روانپزشک، یک دکترای روانشناسی بالینی ، سه کارشناس روانشناسی بالینی و یک گفتاردرمان و کاردرمان در این مرکز مشغول ارایه خدمات لازم به بیماران روانی حاد هستند.
وی توضیح داد: علاوه بر بیمارستان امیرکبیر، کلینیک امام رضا (ع) اراک نیز درمانگاه تخصصی روانپزشکی دارد و بیماران را به صورت سرپایی پذیرش و ویزیت می کند.
رییس بیمارستان امیرکبیر اراک گفت: تهیه و آماده سازی داروهای بیماران روانی با توجه به برنامه تحول سلامت ، از اردیبهشت سال 93 به عهده این مرکزدرمانی بوده و تاکنون مشکل خاصی بوجود نیامده ، اما برای تهیه برخی داروهای موردی و وارداتی ، بطور مقطعی با کمبودهایی روبرو شدیم که با داروهای جایگزین ، کمبودها برطرف شده است.
ارجمند افزود: از آغازاجرای برنامه طرح تحول سلامت ، تمامی بیماران روانی بستری با توجه به سکونت در شهر شش درصد ، و سکونت در روستا ویا شهرهای زیر 20 هزارنفر سه درصد کل هزینه های بیمارستانی را می پردازند، از سویی نیز برحسب شرایط ویژه و قوانین ؛ حداکثر مددکاری برای بیماران روانی نیازمند انجام می شود.
وی اظهار کرد: بخاطر فضای ناکافی فیزیکی و کمبود تخت ، شمارزیادی از بیماران روانی از چند روز تا چند هفته در نوبت انتظار اورژانس و بستری در بیمارستان امیرکبیر اراک می مانند.
ارجمند ، فعالیت خیرین سلامت در استان مرکزی در این زمینه را کمرنگ خواند و گفت: آنان بهتر است با بررسی کمبودها و با توجه به شرایط و نیازها ، اقدامات خیرخواهانه و کمک های ماندگار خود را انجام دهند.
وی یادآور شد: بیماران روانی حاد پس از مدتی بستری و درمان به هنگام خروج از بیمارستان همچنان به حمایت های دارویی و درمان روحی نیاز دارند که باید یک متولی یا سازمان مردم نهاد در زمینه های اقتصادی ، کاری و اجتماعی برای حمایت از این طیف تاسیس شود چرا که بسیاری از این بیماران به صورت صحیح و کامل نمی توانند فرایندهای کاری قبلی خود را انجام دهند.
ارجمند بر لزوم تاسیس NGO حمایت کننده از بیماران اعصاب و روان در استان مرکزی تاکید کرد و گفت: این سازمان مردم نهاد باید دست به حوزه درمان بدهد و در خصوص مسایل عاطفی، اقتصادی و هر زمینه دیگر به بیماران روانی مرد و زن که بسیاری از آنان مسوولیت نان آوری خانواده ها و مدیریت زندگی را برعهده دارند ، خدمات رسانی کند.
بیمارستان 220 تختخوابی امیرکبیر اراک در سال 1318 ساخته شده است.
گزارش: احمد الهی
6066/6012