بسیاری از جانبازان شهر تهران به خوبی به یاد دارند که سه سال پیش مسئولان از ساخت شهرکی متناسب با ویژگیهای جانبازان خبر دادند. از آن زمان تاکنون نه تنها خبری از ساخت این شهرک نشد بلکه به نظر میرسد این طرح نیز مانند بسیاری از طرحهای شهری پس از هیاهوی رسانهای به فراموشی سپرده شد تا امروز که دیگر کسی به سختی از جزئیات و ویژگیهای شهر اطلاعاتی را به یاد میآورد.
صحبت از ساخت شهرکی مناسب با ویژگیها و محدودیتهای جانبازان شهر تقریباً همزمان با اجرای طرح مناسبسازی در شهر تهران بود.
آن زمان بسیاری از کارشناسان شهری و مسئولان این حوزه به امور جانبازان با توجه به مشکلات پیشرو برای مناسبسازی تمام معابر شهر ایجاد چنین شهرکی را کاری به صرفهتر دانستند چرا که به اعتقاد آنها ساخت یک فضای مناسب و استاندارد برای زندگی جانبازان در زمان کوتاهتر و با هزینهای کمتر ایجاد خواهد شد.
بیخبری مسئولان شهری
«شهر سالم شهری است که تمام شهروندان بتوانند از خدمات آن جامعه بهرهمند شوند. این محیط شهری باید ارائهدهنده خدمات بیشتر به اقشار آسیب پذیر مانند جانبازان و سالمندان باشد تا این گروه از صحنه جامعه محو و به فراموشی سپرده نشوند.»
اینها بخشی از گفتههای منصور احمدلو مدیر کل امور ایثارگران شهرداری تهران است، او طرح شهرک جانبازان را به یاد نمیآورد، در اینباره به میگوید: آن گونه که حافظه من یاری میکند چنین طرحی هیچ گاه مطرح نشد.
احمدلو در ادامه میافزاید: اگر هم چنین طرحی مطرح شده باشد عملیاتی شدن آن قدری بعید به نظر میرسد، اگر چه شهرداری تهران تاکنون کارهای خوبی برای بالا رفتن کیفیت خدمات جانبازان شهر تهران انجام داده است اما تا ایده آلهای ما فاصله زیادی دارد.
وی به مهمترین مشکلاتی که جانبازان در شهر تهران با آن روبهرو هستند اشاره میکند و میگوید: تصور کنید در شهری که تنها 5 مسجد مناسبسازی شده برای معلولان وجود دارد چگونه میتوان انتظار داشت که شهرکی استاندارد با محدودیتها و ویژگیهای یک جانباز در زمانی کوتاه ساخته شود و در اختیار آنان قرار گیرد.
ساخت شهرک نمونه جانبازان
رضا جوکار، دبیر مجلس ایثارگران از وجود چنین طرحی در سه سال گذشته اطلاعاتی را به خاطر میآورد اما همچنان از جزئیات آن بیخبر است.
او با بیان این مطلب که اطلاعات موثق و دقیقی در اینباره ندارم، به میگوید: اما به تازگی در کمیسیون اجتماعی مجلس ایثارگران طرحی با عنوان ساخت شهرک نمونه ایثارگران ارائه شده است، در همین باره کارشناسان شهرسازی و عمران طرحهای خود را به مجلس ایثارگران ارائه دادهاند و قرار است ساختمانهای این شهرک هر یک متناسب با معلولیت جانبازان ساخته شود.
جوکار در ادامه گفتههای خود میافزاید: هنوز برای ساخت شهرک جانبازان حرکتی جدی انجام نشده است اما به تازگی در دستور کار کمیسیون اجتماعی مجلس ایثارگران قرار گرفته است.
وی همچنین از مکانهای مناسب برای ساخت این شهرک بیخبر است: «طبق این طرح قرار است چندین شهرک در نقاط مختلف تهران و با توجه به ویژگیهای آب و هوایی و سوق الجیشی آن ساخته شود، به عنوان مثال اگر قرار باشد جانبازان شیمیایی را در چنین شهرکی مستقر سازیم، این شهرک باید در نقاط خوش آب و هوای شهر بنا شود.»
جوکار در ادامه به وجود موانعی در ساخت شهرک نمونه جانبازان و متوقف شدن این طرح از سه سال پیش تاکنون اشاره میکند: «نبود همکاری مسئولان شهری تنها دلیل متوقف شدن این طرح نیست، به نظر میرسد موانع دیگری در اینباره وجود دارد به عنوان مثال زمانی که تصمیم گرفتیم شهرکی برای جانبازان شیمیایی در اطراف تهران و نقاط خوش آب و هوا بنا کنیم این مشکل وجود داشت که جانبازان شیمیایی به توصیه پزشکان باید در محلی نزدیک به بیمارستان و محل درمان سکونت کنند در حالی که در نزدیکی شهرک بیمارستانی وجود نداشت.»
وی ادامه میدهد: «برخی جانبازان نیز در برابر تغییر محل اقامت و سکونتشان مقاومت میکنند و ترجیح میدهند در همان محله خود زندگی کنند، بسیاری از آنان این گونه بیان میکنند که باید شهر برای جانبازان مناسبسازی شود نه این که آنها به محلی جدا منتقل شوند.»
در شهری مانند تهران که افراد معلول و جانباز جمعیت قابل توجهی را به خود اختصاص میدهند، توجه به مناسبسازی معابر و فضای شهری بسیار ضروری به نظر میرسد.
طراحی مناسب و به کارگیری مبلمان شهری متناسب با محیط در بخشهایی از شهر مانند پارک ها، برخی میادین، پیاده روها و مراکز تجاری بهطور حتم تأثیر زیادی در کیفیت زندگی شهری جانبازان برجای میگذارد.
طبق آمارهای ارائه شده از سوی سازمان بهزیستی تهران، معابر و فضای شهری تهران برای حضور معلولان تاکنون 24 درصد مناسبسازی شده است، شاید اجرا و ساخت شهرکی مناسب با شرایط جانبازان باعث شود تا قدری مشکلات زندگی در کلانشهری چون تهران برایشان سهلتر به نظر بیاید.