یکی از عوامل بسیار مهم در رشد سالم کودکان، تغذیهی سالم است. زمانی که صحبت از تغذیهی کودک به میان میآید، اولین چیزی که به ذهن میرسد ویتامینها و مواد معدنیای هستند که از راه مواد غذایی جذب بدن میشوند. روی یکی از مواد معدنی پایه است که موجب پیشرفت در رشد سالم کودکان میشود.
روی مادهی معدنی مهمی است که در ساختار بسیاری از آنزیمها و هورمنهای انسولینی در بدن وجود دارد و بیشتر در ترکیب استخوانها و عضلات به چشم میخورد. از نظر متخصصان، نیاز نوزادان به روی، 3 میلی گرم در روز است، بعد از یک سالگی روزانه 10 میلی گرم و در دوران بلوغ روزانه 15 میلی گرم میباشد. همچنین نیاز زنان باردار روزانه 20 میلی گرم است.
کمبود روی در انسانها پدیدهای شایع است، به خصوص افرادی که عمده تغذیهشان با غلات است، بیشتر با کمبود روی مواجه میشوند و این کمبود در آنها مشکلی جدی به شمار میآید. افرادی که بیشتر با خطر کمبود روی مواجه هستند، به 3 گروه تقسیم می شوند: کودکان قبل از شروع به مدرسه، زنان باردار و سالمندان.
نقش روی در تقویت سیستم ایمنی بدن بسار با اهمیت است. این مادهی معدنی به همان اندازه که به سیستم ایمنی کودکان کمک میکند، در سیستم ایمنی زنان باردار و سالمندان نیز بسیار مؤثر است. روی همچنین آنتی اکسیدانی قوی است. این ماده اگرچه در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد، ولی مقدار و فوایدش در مواد غذایی مختلف، متفاوت میباشد.
طبق تحقیقات انجامشده، در کودکانی که رشد آنها کند است، تقویت تغذیه با روی نقش مهمی در قد کشیدن کودک ایفا میکند. کندی رشد کودک خصوصاً در خانوادههایی دیده میشود که از نظر اقتصادی بسیار ضعیف هستند. اگرچه مشکل کمخونی در چنین کودکانی با تغذیه و تقویت آهن جبران میشود، ولی کندی رشد کودک فقط و فقط از طریق روی میتواند برطرف شود.
در دنیا هرساله تعداد زیادی از کودکان به دلیل ابتلا به یکی از انواع اسهال جان خود را از دست میدهند. اسهالهای طولانیمدت و تغذیه نادرست، باعث کند شدن رشد کودک میشود. کم شدن مقاومت بدن و ضعیف شدن سیستم ایمنی، ریسک ابتلای کودک به انواع مختلف عفونتها را افزایش میدهد. در چنین شرایطی برای بهبود سلولهای آسیبدیده، مصرف روی توصیه میشود. در ساختار پروتئینهایی که در نابودسازی مواد موسوم به رادیکالهای آزاد - که موجب آسیب بافت و از بین رفتن سلول می شوند - نقش ایفا میکنند، روی وجود دارد.
روی همچنین باعث میشود بیماریهایی مثل سرماخوردگی به آسانی بهبود یابد. روی عاملی متمم در درمان ذاتالریههای شدید بوده و باعث تسریع در ترمیم زخم میشود. در کودکانی که به تناوب به عفونت مبتلا میشوند باید میزان روی در بدن آنها کنترل شود و چنانچه کمبودی مشاهده شد، باید خیلی سریع به معالجه مبادرت گردد. روی در مقابله با عفونتهای مجاری فوقانی تنفسی بسیار مؤثر بوده، با باکتریها و ویروسها مقابله میکند و از کودکانی که زیاد به این نوع بیماریها مبتلا میشوند، محافظت مینماید. به همین جهت، زمانی که کودکان سرما میخورند اگر با دستور پزشک کودک با روی تقویت شود، خیلی زودتر بهبود مییابد. روی همچنین هم در کودکان و هم در بزرگسالان باعث تجدید سلولها میشود، از ابتلا به آکنه جلوگیری کرده، موجب زیبایی پوست میشود، ناخنهای دست را سفت و محکم کرده و از ریزش موها جلوگیری میکند.
علایم کمبود روی در بدن:
- کندی و تأخیر رشد
- ریزش مو
- اسهال
- بیاشتهایی
- کمبود وزن
- ایجاد زخمهای پوستی
- بیمار شدن مداوم
- بیحالی
مواد غذاییای که در آنها روی وجود دارد عبارتند از: جو، پنیر، تخممرغ، ماست، گوشت گاو، گوشت بوقلمون، ماهی، لوبیا سفید، کلم بروکلی، تخمه آفتابگردان، ذرت، میگو، کلم فندقی، گردو، بادام، غلات. روی موجود در مواد غذایی چون گوشت قرمز و گوشت مرغ سریعاً جذب میشوند.
تقویت کودک با روی نباید بیرویه و بدون دستور پزشک باشد. این امر حتماً باید تحت نظارت پزشک و به میزانی باشد که او توصیه میکند. مقدار زیاد روی در بدن باعث کمبود مس میشود.